Pierwszy dzień Kongresu otworzyła konferencja prasowa, w której uczestniczyli Marcin Kuchciński – Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Zygmunt Berdychowski – pomysłodawca Europejskiego Kongresu Samorządów oraz przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego.
Pierwszy wypowiedział się Pan Marszałek, na temat sukcesu ostatnio wprowadzonej reformy. Ponadto serdecznie zachęcił do udziału w podobnych konferencjach, w szczególności tych dotyczących idei decentralizacji. Natomiast Przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego Zygmunt Berdychowski, złożył wyrazy wdzięczności Panu Marszałkowi Kuchcińskiemu za możliwość organizacji Kongresu, w tak dużej skali, po raz kolejny na terenie Warmii i Mazur. Podczas konferencji prasowej została zapowiedziana prezentacja raportu „25 Lat Trójstopniowego Samorządu Terytorialnego w Polsce”.
Pierwszy dzień IX Europejskiego Kongresu Samorządów w Mikołajkach zamknęła Gala, którą poprowadzili redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”, Bogusław Chrabota i Malwina Żuchniewicz. Podczas wieczoru wręczono sześć nagród Samorządowca Dwudziestopięciolecia w Kategoriach: Sołtys, Wójt, Burmistrz, Starosta, Prezydent, Marszałek, a także trzy wyróżnienia za całokształt zasług i osiągnięć na rzecz Samorządu Terytorialnego.
Zebranych na sali powitali i życzyli im udanego wieczoru Marcin Kuchciński – Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Piotr Jakubowski – Burmistrz Mikołajek – Miasta Gospodarza. Nagrody wyróżnionym wręczali kolejno: Krzysztof Bosak – Wicemarszałek Sejmu, Jacek Protas – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Krzysztof Gawkowski – Wiceprezes Rady Ministrów i ministra Cyfryzacji.
Nagrodę Samorządowiec Dwudziestopięciolecia w kategorii Sołtys otrzymał Ireneusz Niewiarowski – Twórca i Prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów.
Nagrodę Samorządowiec Dwudziestopięciolecia w kategorii Wójt otrzymał Krzysztof Harmaciński – Wójt Gminy Iława.
Nagrodę Samorządowiec Dwudziestopięciolecia w kategorii Burmistrz zdobył Stanisław Bodys – Burmistrz Miasta Rejowiec Fabryczny.
Nagrodę Samorządowiec Dwudziestopięciolecia w kategorii Starosta otrzymał Andrzej Płonka – Starosta Bielski.
Nagrodę Samorządowiec Dwudziestopięciolecia w kategorii Prezydent otrzymał Wojciech Szczurek – Prezydent Gdyni.
Nagrodę Samorządowiec Dwudziestopięciolecia w kategorii Marszałek otrzymał Marek Woźniak – Marszałek Województwa Wielkopolskiego.
Marszałek Województwa Wielkopolskiego podsumowując swoją działalność dla regionu streścił ją w trzech określeniach, były to: „Rozwój, integracja i budowanie tożsamości”.
– „Dobry samorząd to taki, który opiekuje się obywatelem, który obywatela stawia w centrum zainteresowania i taki, któremu nie przeszkadza rząd” – powiedział Krzysztof Gawkowski – Wiceprezes Rady Ministrów i minister Cyfryzacji w czasie Gali, który pojawił się na scenie po marszałku Marku Woźniaku. Oprawę muzyczną Gali zapewniła Sądecka Orkiestra Kameralna wraz z zespołem SOK & Tango Attack pod dyr. Leszka Mieczkowskiego.
IX Europejski Kongres Samorządów to największe i najważniejsze w Polsce spotkanie liderów samorządów, przedstawicieli elit regionalnych, biznesu, członków administracji państwowej, oraz organizacji pozarządowych i mediów. W zamierzeniu organizatorów wydarzenie ma stać się platformą wymiany dobrych praktyk, a także budowania i pogłębiania współpracy pomiędzy samorządami i kluczowymi interesariuszami z ich otoczenia, z Polski i krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
Program IX Europejskiego Kongresu Samorządów obejmuje ponad 200 wydarzeń: bloków programowych, paneli dyskusyjnych, warsztatów, wykładów, prezentacji. Debaty Kongresu poruszą między innymi obszary, takie jak: zarządzanie jednostkami samorządu terytorialnego, mechanizmy rozwoju miast i regionów, finansowanie inwestycji, ochrona środowiska czy polityka zdrowotna. Program Kongresu będzie realizowany w ramach piętnastu ścieżkach tematycznych, takich jak: Gospodarka, Biznes i Zarządzanie, Społeczeństwo, Finanse, Zrównoważony Rozwój, Współpraca Międzyregionalna, Forum Kultury Regionów, Salon Przemysłu Turystycznego, czy Zdrowie.
IX Europejski Kongres Samorządów to nie tylko debaty o tematyce społeczno-gospodarczej, ale także bogaty program kulturalny i rekreacyjny, obejmujący warsztaty, spotkania z autorami książek, czy prezentacje atrakcji turystycznych regionu. Głównym Partnerem wydarzenia jest Województwo Warmińsko-Mazurskie.
W poprzedniej edycji Kongresu wzięło udział ponad 2 000 uczestników z Polski i 33 innych krajów. Największą grupę stanowili polscy samorządowcy, których było ponad 600. Spodziewana frekwencja w tegorocznym wydarzeniu to ponad 2 500 uczestników. Wszyscy uczestnicy IX Europejskiego Kongresu Samorządów zyskują unikalną możliwość wymiany poglądów, budowy relacji, nawiązywania kontaktów i rozwoju różnych form współpracy, w tym biznesowej, na poziomie regionalnym, jaki i z partnerami z innych krajów.
Organizatorem IX Europejskiego Kongresu Samorządów jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich, która prowadzi działalność na rzecz promowania dialogu i współpracy pomiędzy państwami Europy Środkowej i Wschodniej. Najważniejszym wydarzeniem organizowanym przez Fundację jest Forum Ekonomiczne w Karpaczu – konferencja, która jest jednym z największych i najważniejszych wydarzeń gospodarczo-politycznych w Europie.
